İhbar tazminatı nedir sorusunu maaşlı çalışan kişiler çok büyük ihtimalle kariyelerinin bir anında sormuştur. Her maaşlı çalışanın kesin bilmesi gereken bir durum olduğu için bu yazımızda iş kanunu gereğince ihbar tazminatı nedir nasıl alınır bu soruların cevaplarını vereceğiz. Yazı bittiğinde ihbar tazminatı ile ilgili tüm haklarınızı biliyor olacaksınız ve çok sade bir dille her şeyi anlamış olacaksınız.

İş Kanununa göre çalışanlar kanunda “İşçi” olarak isimlendirilir. Bu sebeple yazının devamında bu kanuna tabii olan bağlı çalışan kişilerden “işçi” sıfatı ile bahsedeceğiz. Kafa karışıklığı olmaması adına açıklamak gerekirse halk arasındaki tabirle “normal bir SGK’lı iş” olarak tabir edebileceğimiz işler çok büyük ihtimalle İş Kanununa tabiidir.

İş Kanunu gereğince olağan şartlar altında çalışanların (iki tip tazminata hak kazanmaları mümkündür. Bunlardan kıdem tazminatı ve ihbar tazminatıdır. Bu yazımızda kıdem tazminatı ile ilgili prosedürlerle kafanızı karıştırmadan bilmeniz gereken tüm bilgileri paylaşıyor olacağız. Kıdem tazminatı nedir nasıl alınır sorusunun cevabını açıklamaya başlayalım!

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı nedir sorusunun kısa cevabı, bir işçinin çalıştığı iş yerinden ayrılırken belirlenen ihbar süresine uyulmadığı zaman kazandığı ya da ödemesi gereken bir tazminat türüdür. Evet, doğru duydunuz eğer bir işçi ihbar süresine uymadan işini bırakmak isterse bu durumda kendisi ihbar tazminatı ödemeye mahkum edilebilir. Kıdem tazminatı nedir sorununa en net cevaplardan birisi ve kıdem tazminatı ve ile ihbar tazminatı ayıran en önemli nokta budur; işçi ihbar süresine uymadığı zaman kendisi de ihbar tazminatı ödemesi gerekir.

İhbar tazminatının sebebi çalışanın ya da şirketin iş sözleşmesini sona erdirmesi için gereken bildirim süresine uyulmaması bir yaptırımı olarak düzenlenmesidir.

İhbar Tazminatı Nedir, Nasıl Alınır? 

İş sözleşmelerinde tarafların sözleşmeyi sona erdirmeden belli bir süre önce bildirim yükümlülükleri bulundurmaktadır. İhbar tazminatı nedir nasıl alınır sorusunun cevabı ise bu bu bildirim yükümlülüklerine uymayan tarafın iş sözleşmesinin ne zamandır devam ettiğine göre değişecek miktarda tazminat ödemelidir. Yani sözleşmeyi haksız yere bozan tarafın diğer tarafa ihbar tazminatı ödemesi gerekir. İhbar tazminatı nasıl alınır sorusunun cevabı kısaca budur.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Hak Edilir?

ihbar tazminatını ne zaman hak edilir diye bakarsak da karşımıza 3 koşul karşımıza çıkar. Bu 3 durum beraber gerçekleşmişse ihbar tazminatına hak kazanılır:

• Belirsiz süreli iş sözleşmesi olacak (iş hayatında yapılan sözleşmelerin büyük kısmı belirsiz sürelidir)

• Sözleşme haklı nedenlerden biriyle feshedilmemiş olacak

• İhbar sürelerine uyulmayacak ( İhbar sürelerini aşağıda açıklayacağız)

Bu üç durum beraber gerçekleşirse ihbar tazminatına hak kazanılır. 

İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?

İhbar tazminatını kimler alabilir derseniz, hem işçi hemde işveren bu tazminata hak kazanabilir. İş belirsiz süreli iş sözleşmesiyle aşağıda belirteceğimiz süreler boyunca iş sözleşmesi devam etmiş olması haksız sebeplerle işten çıkarılan ve bu işten çıkarmayı belli bir süre önceden haber vermeyen işveren, işçiye ihbar tazminatı öder. 

İkinci durum olarak ise ihbar tazminatına işveren de hak kazanabilir. Eğer çalışan haksız bir sebeple işi bırakmak isterse, ya da kendi kusuruyla işten ayrılmayı seçerse bu durumu belli bir süre önceden işverene bildirmesi gerekir. İstifa eden işçi bunu bir süre önceden işverene bildirmeli ve ayrılacağını söylemelidir. Bu süre boyunca işine devam etmelidir. Bu süreye uymazsa ve doğrudan işten ayrılırsa ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

Bildirim sürelerini “belli bir süre” olarak ifade ediyoruz çünkü çalışılan süreye ve yapılan işe göre bu süreler değişebilmektedir.

İhbar Tazminatını Kimler Alamaz?

Yukarıda ihbar tazminatı nedir sorusuna cevap verirken belirsiz bir süreli iş sözleşmesi olması gerektiğinden bahsetmiştik. Bunun sonucu olarak da eğer işveren ile işçi arasında belirli bir süreli iş sözleşmesi varsa bu durumda sözleşmenin bitiminde işten çıkarılan kişi ihbar tazminatına hak kazanamaz. 

Örnek vermek gerekirse:

6 aylık bir yazılım projesi için işe alınan bir yazılımcı bu sürenin bitiminde iş sözleşmesine uyularak sözleşmenin feshedildiği bildirilmesi durumunda ihbar tazminatına hak kazanamaz. Çünkü aralarında belirli süreli iş sözleşmesi vardır. Belirli süreli iş sözleşmelerinin bazı durumlarda belirsiz süreli iş sözleşmelerine dönüşme durumu vardır. Bu durumları da önümüzdeki yazlarda paylaşcağız.

Kısa başlıklar halinde ihbar tazminatı kimlere verilmez:

• İstifa edenlere (işçi ihbar süresini doldurmadan ayrılmak isterse işçi işveren tazminat öder)

• Emekli olanlara

• Deneme süresi dolmadan iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilenlere

• Maalesef işçinin ölümü durumunda mirasçılarına ihbar tazminatı verilmez. 

Emekli Olursam İhbar Tazminatı Alabilir Miyim?

Bir işte çalışırken yasal haklarını kullanarak emekliliğe ayrılan kişiler kıdem tazminatına hak kazansalar bile ihbar tazminatına hak kazanamazlar. Bunun sebebi, kanunda bulunan haklarını kullandıklarından dolayı haklı fesih yapmalarıdır. Emekliler ihbar tazminatı alamaz diyebiliriz.

İhbar Tazminatı Süreleri Ne Kadar? (İhbar Süreleri)

İhbar tazminatı ödememek için uyulması gereken ihbar süreleri, ihbar tazminatı süreleri olarak bilinir. Şimdi iş sözleşmesinin devam ettiği süreye bağlı olarak değişen ihbar tazminatı süreleri ne kadar beraber inceleyelim:

• 6 Aydan az çalışanlar için: 2 Hafta

• 6 Ay - 1.5 Yıl aralığında çalışanlar için: 4 Hafta

• 1.5 yıl - 3 Yıl aralığında çalışanlar için: 6 Hafta

• 3 Yıldan fazla çalışanlar içinse: 10 Haftadır.

İşveren ya da işçi tarafından birisi iş sözleşmesini feshetmek istiyorsa iş sözleşmesinin devam ettiği süreye bakarak bu en az bu süreler olacak şekilde karşı tarafı bilgilendirerek iş sözleşmesini sona erdirilmelidir.

İhbar Tazminatı Süreleri Uzatılabilir Mi?

Taraflar ihbar tazminatı sürelerini aralarında anlaşarak uzatabilirler, ancak kısaltamazlar. Örneğin 5 yıldır çalışan birisinin ihbar süresi kanuna göre 10 haftadır. Ancak taraflar iş sözleşmesine buna yönelik bir hüküm ekleyerek bu süreyi 12 hafta yapabilirler.

Ancak farklı bir hüküm ekleyerek 10 haftalık süreyi 8 haftaya düşüremezler.

Şimdi sizlerden çokça aldığımız birkaç süre sorusuna cevap verelim.

4 Haftalık İhbar Tazminatı Ne Kadar?

6 aydan daha az çalışan kişiler için ihbar süresi 2 haftadır.

6 Ay Çalışan Tazminat Alabilir Mi?

6 Ayı dolduran kişiler için ihbar süresi 4 haftadır. Bu kişiler işten ayrılacaklarını en az 4 hafta önceden işverenlerine haber vermelidir. Aksi takdirde ihbar tazminatı ödemeleri gerekir.

1 Yıllık İhbar Tazminatı Ne Kadar?

1 yıllık ihbar taminatı ne kadar diye hesapyacak olursak; çalıştığı yerde 1 yılını dolduran kişiler için ihbar tazminatı süresi 4 haftadır.

10 Yıllık İhbar Tazminatı Ne Kadar?

İhbar tazminatı süreleri 3 yıldan sonra sabit olarak kalmaktadır ve 3 yıldan uzun her iş sözleşmesi için 10 haftadır.

İhbar Tazminatı Ne Kadar, Nasıl Hesaplanır?

İşveren ya da işçi tarafı ihbar tazminatına hak kazandığında tabii ki akla ilk gelen soru ihbar tazminatı nasıl hesaplanır oluyor. Bu sorunun iş kanununda çok basit bir cevabı vardır. İhbar tazminatı ne kadar diye baktığımızda ihbar süresi boyunca işçinin brüt (giydirilmiş) ücretidir.

İlgili yargıtay kararında ise şöyle denmektedir: “İhbar tazminatı hesabı, fesih tarihindeki ücretler nazara alınarak yapılır.” (Yargıtay 9. HD. T.15.01.2001, E.2000/348, K.2001/102)

İhbar Tazminatına Neler Dahildir?

İhbar tazminatı hesaplanırken ilk olarak işçinin brüt maaşı üzerinden günlük ücreti hesaplanır.

Bunun yanı sıra maaşına ek olarak aldığı nakit yardımlar varsa onlar da brüt ücrete dahil edilir. Örneğin; yemek ücreti, ulaşım ücreti ve yakacak ücreti gibi. 

Örneğin bir kişi vergiler dahil 50.000 TL ücret aldığını düşünelim. Bu ücret brüt olduğu için içerisine sigorta ve vergiler dahildir. İşçi maaş dışında aylık

• Ulaşım ücreti: 3000 TL

• Yemek ücreti: 5000 TL

• Yakacak ücreti: 2000 TL

olacak şekilde toplamda 10.000 TL ek ödeme alıyor olsun.

Bu durumda (50.000 + 10.000)/30 şeklinde bir hesaplamayla kişinin günlük ücreti 2.000 TL olarak belirlenir.

Kimsenin ihbar süresi 4 hafta olduğu durumda ise 28 gün * 2.000 Tl = 48.000 TL olarak ihbar tazminatı hesaplanır.

İhbar Tazminatına Neler Dahil Değildir?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi ihbar tazminatı hesaplanırken giydirilmiş ücret üzerinden bir hesaplama yapılır. İhbar tazminatı nedir sorusuna cevap verirken de bunları dışarıda tutmak gerekir. Giydirilmiş ücrete şunlar dahil değildir:

• Devamlılığı olmayan primler ve ikramiyeler

• Genel tatil ücretleri

• Fazla çalışma (mesai) ücretleri 

• Yıllık izin ücretleri

• SGK primleri

İhbar Tazminatı 2025 Hesaplama Örneği

Örneğin bir işte 2 yıl çalışan bir işçiyi hayal edelim. Daha öncesinde haber verilmeden işten çıkarıldığında ihbar tazminatına hak kazanır. Peki bu durumda ihbar tazminatı nasıl hesaplanır? 

2 yıl çalışan birinin ihbar süresi 6 haftadır. 6 Hafta 42 gün yapar ve bu durumda ihbar tazminatı 42*(1 günlük giydirilmiş ücret) çarpımı ihbar tazminatı hesaplanır.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Ödenmeli?

İhbar tazminatı hesaplandıktan sonra, ihbar tazminatı ne zaman ödenir sorusunu akla getirir. İhbar tazminatını ödeyecek taraf işçi de olsa, iş veren de olsa ihbar tazminatı haksız fesih yapıldığında derhal ödenir. Ama sözleşme serbestliği gereği, taraflar aralarında ihbar tazminatını ödemesini belli bir vadeye bağlayabilir.

İhbar Tazminatı Zaman Aşımı Süresi Ne Kadar?

İhbar tazminatı zamanaşımı fesih tarihinden itibaren 5 yıldır. İşçi ya da işveren 5 yıl içerisinde ihbar tazminatını talep etmezse ve alamadığı takdirde dava açmazsa bu alacak zaman aşımına uğrar.

İhbar Tazminatı Davası Açsam Ne Kadar Sürer?

İhbar tazminatı davalarının süreleri her davanın niteliğine göre değişmekle beraber günümüzdeki adliye yoğunlukları düşünüldüğünde 12-24 ay aralığında sürmektedir diyebiliriz. 

İşveren İhbar Tazminatı Vermezse Ne Yapabilirim?

İşveren ihbar tazminatını vermezse bu durumda dava yoluna başvurabilirsiniz. Ancak iş davalarında zorunlu arabuluculuk olduğundan dolayı bir arabuluculuk merkezine başvurmanız buradan sonuç alamazsanız arabulucunun verdiği evrakla iş mahkemesinde dava açmanız gerekir. Doğrudan dava açarsanız davanız red olacaktır.

İhbar Tazminatı İle İlgili Yargıtay Kararları

İhbar Tazminatıyla İlgili Önemli Yargıtay Kararları

1. İşçinin Korkutularak İhbar Tazminatından Feragat Ettirilmesi (Yargıtay 9. HD. E:2011/39636 K:2013/13139)

Bu davada işçi, ihbar tazminatından feragat etmezse kıdem tazminatını alamayacağı yönünde baskı gördüğünü ve bu yüzden feragat dilekçesi imzaladığını iddia etti. İşveren ise işçinin kendi isteğiyle ayrıldığını savundu.

Yargıtay, işverenin fesih yazısında işçiye ihbar tazminatı ödeneceğini belirttiğine dikkat çekti ve işçinin tazminattan kendi rızasıyla vazgeçmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğuna karar verdi. Ayrıca, işçinin imzaladığı feragat dilekçesindeki tarih kısmının sonradan eklendiğine dair şüpheler bulunduğunu belirterek, mahkeme kararını bozdu.

Önemli Çıktı: İşverenin baskı yaparak işçiyi ihbar tazminatından vazgeçirmesi hukuken geçersizdir. İşçinin feragat dilekçesi şüpheli ise geçerli sayılmaz.

2. İşe İade Davasını Kazanan İşçi İhbar Tazminatı Alabilir mi? (Yargıtay 22. HD. E:2011/14535 K:2012/1127)

Bu davada işçi, haksız yere işten çıkarıldığını iddia ederek işe iade davası açtı ve kazandı. Ancak işveren, işçiyi tekrar işe başlatmadı. İşçi, bu durumda ihbar tazminatı talep etti.

Yargıtay, işçiye önceden ihbar süresi tanınarak işten çıkarıldıysa, işe iade davasını kazansa bile tekrar ihbar tazminatı alamayacağını belirtti. Eğer ihbar süresi kullandırılmadıysa veya ücreti peşin ödenmediyse, işçinin ihbar tazminatı alması gerektiğine karar verdi.

Önemli Çıktı: İşten çıkarılan işçiye ihbar süresi verilmişse ve kanuna uygun hareket edilmişse, işe iade davasını kazansa bile yeniden ihbar tazminatı alamaz. Ancak ihbar süresi verilmemişse, işçiye ihbar tazminatı ödenmelidir.

Bu kararlar, işçilerin ihbar tazminatı konusunda haklarını bilmeleri açısından oldukça önemli. İşverenlerin baskı yoluyla feragat dilekçesi alınması hukuka aykırıdır ve işe iade davası kazanan işçilerin ihbar tazminatı hakkı, ihbar süresinin daha önce nasıl kullanıldığına bağlıdır.

İhbar tazminatı nedir ve diğer ilgili tüm soruların cevabı bu şekildedir. Umarız faydalı olur.

Yeni başlangıçlarınızda başarılar dileriz.